روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال با عنوان «چین مجموعه‌ای از ابزارهای جنگ تجاری را برای ضربه به شرکت‌های آمریکایی آماده کرده است»، نوشت که چین در پاسخ به موج جدید تعرفه‌های آمریکا، خود را برای جنگ تجاری تمام‌عیار آماده کرده است.
طبق این گزارش، پکن با تکیه بر ابزارهای گسترده‌ای همچون فهرست سیاه، محدودیت صادرات و فشار بر شرکت‌های چندملیتی، مستقیماً شرکت‌های آمریکایی را هدف گرفته است و قصد دارد با ضربه زدن به منافع اقتصادی واشنگتن در بازار چین، نقشه فشار حداکثری دولت ترامپ را به ضد خود تبدیل کند.
بر اساس این گزارش، دولت پکن اعلام کرده که میزان تعرفه‌های خود بر واردات آمریکایی را به ۸۴ درصد افزایش می‌دهد. این اقدام متقابل پس از آن صورت گرفت که تعرفه‌های جدید ایالات متحده، به میزان ۱۰۴ درصد، در نیمه‌شب چهارشنبه اجرایی شد.
در اقدامی تهاجمی‌تر، دونالد ترامپ اعلام کرد که تعرفه‌ها بر کالاهای چینی را به ۱۲۵ درصد افزایش می‌دهد. این تحولات به وضوح نشان‌دهنده حرکت هر دو کشور به سوی جنگ اقتصادی تمام‌عیار است.
وال استریت ژورنال نوشت، با این‌حال، در حالی‌که ترامپ تمرکز خود را بر ابزار سنتی تعرفه‌ها گذاشته، استراتژی چین فراتر از آن رفته است؛ این کشور تمرکز خود را بر ضربه زدن به شرکت‌های آمریکایی گذاشته که به بازار چین وابسته‌اند.
ابزارهای پکن برای فشار اقتصادی به آمریکا
بر اساس این گزارش، چین در سال‌های اخیر مجموعه‌ای از ابزارها را توسعه داده تا با کمترین هزینه برای اقتصاد خود، بیشترین فشار را بر طرف مقابل وارد کند. این ابزارها عبارتند از:
*کنترل صادرات مواد حیاتی که در صنایع فناوری و دفاعی آمریکا کاربرد دارند.
*تحقیقات نظارتی و ضدانحصاری علیه شرکت‌های آمریکایی فعال در چین.
*فهرست سیاه تجاری (Unreliable Entity List) که دسترسی شرکت‌های آمریکایی به بازار چین را مسدود می‌کند.
و اعمال فشار برای واگذاری فناوری‌های کلیدی در ازای حفظ دسترسی به بازار چین.
بنا به گفته مقام سابق امنیت ملی آمریکا ایوان مدیروس، چین به‌طور سیستماتیک ابزارهایی طراحی کرده که با ایجاد مزیت نامتقارن در جنگ تجاری، بتواند قدرت مانور بیشتری نسبت به آمریکا داشته باشد.
تمرکز بر شرکت‌های فناوری و حساس
طبق این گزارش، چین در واکنش به اقدامات اخیر ترامپ، شش شرکت آمریکایی از جمله Shield AI و Sierra Nevada (فعال در حوزه‌های دفاعی و هوافضا) را در فهرست سیاه قرار داده است. همچنین صادرات برخی کالاهای استراتژیک به شرکت‌هایی چون American Photonics و BRINC Drones را ممنوع کرده است.
این روزنامه آمریکایی نوشت، از طرفی، چین در سال‌های اخیر از مقررات ضدانحصاری برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیکی خود استفاده کرده است. برای نمونه، در سال ۲۰۲۳، چین با تأخیر در تأیید ادغام شرکت Intel با Tower Semiconductor اسرائیل، عملاً این قرارداد را به شکست کشاند. همچنین اخیراً تحقیقاتی علیه عملیات شرکت DuPont در چین آغاز شده که بخشی از درآمد خود را از سرزمین اصلی چین و هنگ‌کنگ کسب می‌کند.
هدف گرفتن برندهای غیرنظامی
طبق این گزارش، دامنه فشارهای چین اکنون از شرکت‌های دفاعی فراتر رفته و برندهای مصرفی را نیز شامل می‌شود. شرکت PVH، مالک برندهای Calvin Klein و Tommy Hilfiger، به دلیل حذف پنبه منطقه شین‌جیانگ از زنجیره تأمین خود (مطابق قوانین آمریکا)، در فهرست سیاه چین قرار گرفته است. همچنین شرکت بیوتکنولوژی آمریکایی Illumina به‌دلیل تلاش برای محدود کردن دسترسی رقبا از چین به بازار آمریکا، هدف حمله پکن قرار گرفته است.
تا اوایل سال ۲۰۲۵، چین در مجموع ۳۸ شرکت آمریکایی را در فهرست سیاه خود قرار داده و احتمال می‌رود که شرکت‌های بیشتری را نیز هدف قرار دهد.
محدودیت‌هایی که چین در نظر دارد رعایت کند
وال استریت ژورنال ادامه داد، اگرچه چین ابزارهای زیادی در اختیار دارد، اما برخی از گزینه‌های سخت‌گیرانه‌تر مانند کاهش شدید ارزش یوان یا فروش گسترده اوراق خزانه‌داری آمریکا، فعلاً در دستور کار نیستند چرا که ممکن است به اقتصاد داخلی چین آسیب بزنند. پکن تلاش می‌کند ثبات مالی خود را حفظ کرده و از سوی دیگر با کشورهای جنوب شرق آسیا مانند کامبوج، لائوس و تایلند روابط تجاری خود را تقویت کند. همچنین چین به دنبال کاهش وابستگی به دلار از طریق ترویج استفاده از یوان در معاملات تجاری است.
چشم‌انداز پرتنش پیش رو
این روزنامه آمریکایی در بخش پایانی خود با اشاره به این موارد نوشت، با شدت گرفتن درگیری‌های اقتصادی، هر دو کشور نشانه‌هایی از قطع ارتباط اقتصادی را نشان می‌دهند. در حالی که برخی شرکت‌های چندملیتی در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری مستقیم خود را در چین کاهش داده‌اند، بسیاری هنوز بازار چین را ترک نکرده‌اند. با این حال، گزارش اخیر اتاق بازرگانی آمریکا نشان می‌دهد که اکثریت شرکت‌های آمریکایی، چین را بزرگ‌ترین منبع ریسک ژئوپلیتیکی خود می‌دانند.
بر اساس این گزارش، در شرایطی که دو کشور به سوی درگیری اقتصادی بی‌سابقه‌ای حرکت می‌کنند، شرکت‌های آمریکایی باید بیش از پیش خود را برای پیامدهای جدی‌تری آماده کنند.
