تنها نقطه امید برای رهایی مردم غزه از جنگی ۸ ماهه
پس از اینکه ارتش رژیم صهیونیستی عملا تمام قسمتهای شمال و مرکز غزه را برای «نابودی حماس و یافتن گروگانها» زیر و رو کرد و به نتیجهای نرسید، علیرغم تمام مخالفتهای کشورها و نهادهای بینالمللی، از روز ششم می اقدام به حمله به رفح کرد و بدین ترتیب نیروها و جنگندههای صهیونیستی وارد منطقهای شدند که بیش از ۱.۵ میلیون نفر از آوارگان فلسطینی را در خود جای داده است.
رژیم صهیونیستی در حالی این حمله را در رفح انجام داده که پنج روز پیش دیوان بینالمللی دادگستری (دادگاه لاهه) با صدور حکمی رژیم صهیونیستی را ملزم به توقف حملات در رفح کرده بود، اما با این وجود رژیم صهیونیستی نهتنها سه شب پیش مرتکب یکی از بدترین جنایات خود در ۸ ماه گذشته در رفح شد، بلکه از دیروز تانکهای خود را به مرکز رفح هم رسانده است.
شورای امنیت سازمان ملل شامگاه گذشته در واکنش به جنایت سه شب قبل رژیم صهیونیستی، جلسهای اضطراری تشکیل داد که طبق معمول بدون نتیجه پایان یافت. این جلسه به صورت غیرعلنی و به درخواست الجزایر تشکیل شد و سفیر این کشور پس از خروج از جلسه، اعلام کرد قصد دارد پیشنویس قطعنامهای که خواستار «آتشبس فوری و آزادی فوری و بدون قید و شرط همه اسیران» شده است را توزیع کند؛ پیشنویسی که هنوز مشخص نیست دقیقا در چه تاریخی قرار است به رای گذاشته شود.
البته به نظر میرسد حتی در صورت صدور قطعنامه در شورای امنیت هم عملا دردی از مردم بیپناه غزه درمان نخواهد شد، کما اینکه حدودا ۲ ماه پیش نیز شورای امنیت قطعنامه آتشبس فوری در غزه را تصویب کرد، اما رژیم صهیونیستی حاضر به اجرای آن نشد.
هفته گذشته یکی از دادستانهای ارشد دیوان کیفری بینالمللی اعلام کرد این دیوان در پی صدور حکم دستگیری نتانیاهو و وزیر جنگ رژیم صهیونیستی است؛ اظهار نظری که با حمایت کشورهایی از جمله انگلیس و فرانسه و همچنین اتحادیه اروپا همراه شد و در مقابل نارضایتی انگلیس و آمریکا را در پی داشت. در هر صورت آن طور که کارشناسان حقوق بینالملل میگویند، ظاهرا صدور این حکم از سمت دیوان کیفری تنها راه موجود برای نجات مردم فلسطین از این عذاب ۸ ماهه است.
«داوود آقایی» استاد روابط و حقوق بینالملل دانشگاه تهران با اشاره به حکم دادگاه لاهه برای توقف جنگ در غزه، اظهار کرد: چنانچه دولتی موازین و حقوق بینالمللی را نقض کند، دیوان بینالمللی دادگستری یا همان دادگاه لاهه با صدور احکامی آن را محکوم میکند و از دولت مورد نظر میخواهد رفتار خود را در چهارچوب حقوق بینالملل تنظیم کند. چندی پیش دادگاه لاهه به توقف تجاوزهای رژیم صهیونیستی به رفح حکم داد، اما طبق معمول این رژیم بدون توجه به خواست نهادهای بینالمللی و افکار عمومی همچنان در حال کشتار مردم غزه است و رفح را در تنگنای شدیدی قرار داده است.
وی افزود: اگرچه این حکم دادگاه لاهه یک پشتوانه و اعتباری حقوقی است برای محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی توسط کشورها و افکار عمومی جهان، اما در عمل احکام دیوان بینالمللی دادگستری ضمانت اجرایی خاصی ندارند، مگر اینکه چنانچه دولت محکومشده، حکم را اجرا نکرد، دولت شاکی نزد شورای امنیت سازمان ملل از آن شکایت کند تا شورا در مورد این موضوع تصمیم بگیرد. طبق ماده ۹۲ منشور سازمان ملل، طرح شکایت در شورای امنیت، مکانیزم اجرایی احکام دادگاه لاهه است. یعنی در این مورد چون اسرائیل به حکم دادگاه لاهه در مورد توقف حمله به رفح عمل نکرده است، آفریقای جنوبی به عنوان دولت شاکی میتواند به شورای امنیت شکایت کند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل ادامه داد: اما از طرف دیگر با توجه به حضور آمریکا، انگلیس و فرانسه در شورای امنیت که از حامیان رژیم صهیونیستی هستند و تاکنون ۵۹ بار قطعنامههای شورای امنیت را به نفع این رژیم وتو کردهاند، در این مورد هم اگر آفریقای جنوبی اقدام به طرح شکایت نزد شورای امنیت کند، به سرعت با وتوی یکی از این سه کشور مواجه خواهد شد. لذا عملا چندان نمیتوان امیدوار بود که احکام دیوان بینالمللی دادگستری در تصمیمات رژیم صهیونیستی تغییر ایجاد کند.
آقایی با بیان اینکه اکنون تنها نقطه امید برای نجات مردم غزه، صدور حکم از سمت دیوان کیفری بینالمللی است، عنوان کرد: دیوان کیفری بینالمللی این صلاحیت را دارد که علیه افرادی که مرتکب کشتار دستهجمعی، نسلکشی و جنایات جنگی میشوند، کیفرخواست صادر کند و حکم به جلب آنان بدهد. این کار نتانیاهو، وزیر جنگ اسرائیل یا دیگر مقامات رژیم را در تنگنا قرار خواهد داد، زیرا دیگر نمیتوانند پا از اسرائیل بیرون بگذارند.
وی اضافه کرد: اکنون حتی کشورهای اروپایی از جمله آلمان نیز اعلام کردهاند که اگر از سوی دیوان کیفری بینالمللی حکم جلب مقامات صهیونیستی صادر شود، آمادگی دارند در صورت ورود مقامات اسرائیلی به خاک کشورشان، آنان را دستگیر کنند و تحویل دیوان کیفری بدهند. این مهمترین و عملیاتیترین اهرم برای وادار سازی رژیم صهیونیستی به توقف جنگ است. اکنون قضات دیوان کیفری در تدارک صدور این حکم هستند و در حال جمعآوری اسناد و مدارک لازم اند.
استاد روابط و حقوق بینالملل دانشگاه تهران در پاسخ به اینکه آیا نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا میتواند تغییری در مواضع بایدن به عنوان رئیسجمهور دموکرات ایالات متحده نسبت به ارسال کمکها به اسرائیل ایجاد کند، گفت: هرگز نمیتوان چنین امیدی داشت. ممکن است بیانیههایی از سمت دولت آمریکا برای اقناعسازی افکار عمومی صادر شود، اما اساسا برای هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، خواست لابی صهیونیستی (آیپک) بسیار مهمتر از رای مسلمانان و عربتباران ساکن آمریکاست.